دستگاه کرایواستار ژربر (Cryostar Gerber) یکی از دقیق‌ترین ابزارهای آزمایشگاهی برای تشخیص تقلب در شیر، به‌ویژه افزودن آب به شیر خامه. این دستگاه با اندازه‌گیری نقطه انجماد شیر، می‌تونه به‌صورت علمی و قابل اعتماد مشخص کنه که آیا شیر رقیق شده یا نه.
چرا نقطه انجماد معیار خوبی برای تشخیص آب افزوده‌شده است؟
شیر طبیعی حاوی مواد محلول مثل لاکتوز، نمک‌ها و پروتئین‌هاست که باعث می‌شن نقطه انجمادش پایین‌تر از آب خالص باشه. وقتی به شیر آب اضافه می‌شه، این مواد رقیق می‌شن و نقطه انجماد بالا می‌ره—یعنی به دمای انجماد آب نزدیک‌تر می‌شه.
- نقطه انجماد طبیعی شیر: حدود 0.518- درجه سانتی‌گراد
- افزودن آب: باعث افزایش نقطه انجماد به سمت صفر می‌شه
- دستگاه کرایواستار: با دقت 0.0001 درجه، این تغییرات رو ثبت می‌کنه
عملکرد دستگاه کرایواستار ژربر
ویژگی‌های فنی:
- اندازه‌گیری خودکار نقطه انجماد با دقت بالا
- صفحه نمایش لمسی و اتصال به کامپیوتر
- ظرفیت تست تا 40 نمونه در ساعت
- کالیبراسیون آسان و مطابق با استاندارد ISO5764/IDF 108
مراحل تست:
- نمونه شیر در لوله مخصوص دستگاه ریخته می‌شه
- دستگاه شیر رو تا زیر نقطه انجماد سرد می‌کنه
- با تحریک مکانیکی، شیر منجمد می‌شه
- دمایی که در آن شیر منجمد می‌شه، ثبت می‌شه
- اگر نقطه انجماد بالاتر از حد استاندارد باشه، یعنی شیر رقیق شده
تفسیر نتایج
| نقطه انجماد | وضعیت شیر |
|---|---|
| 0.518- تا 0.530- | طبیعی |
| 0.500- تا 0.518- | احتمال تقلب (افزودن آب) |
| بالاتر از 0.500- | تقلب قطعی |
نتیجه‌گیری
دستگاه کرایواستار ژربر با دقت بالا و سرعت مناسب، یکی از بهترین ابزارها برای تشخیص علمی تقلب در شیر به‌ویژه افزودن آب محسوب می‌شه. این روش نه‌تنها در آزمایشگاه‌های صنایع لبنی، بلکه در مراکز کنترل کیفیت و دامداری‌های صنعتی کاربرد گسترده‌ای داره.
دیدگاهی موجود نیست