شاخص آلودگی هوا چیست ؟

شاخص آلودگی هوا یک نوع معیاری است که آلودگی هوا را اندازه می گیرد. AQI شاخص کیفیت هوا و عددی است که وضعیت آلودگی هوا را توصیف می کند. در واقع شاخص کیفیت هوا مشخصه ای است که شرایط آلودگی هوا را به صورت روزانه گزارش می کند. شاخص آلودگی نشان می دهد که هوای اطراف ما در روز چه میزان تمیز و چه مقدار آلوده است و حد و اندازه این آلودگی ها چه اثراتی می تواند بر سلامتی داشته باشد.

شاخص آلودگی هوا

در واقع شاخص آلودگی هوا یک ابزار کلیدی محسوب می شود که موارد کلیدی را در مورد کیفیت هوا و تعیین مقدار آلودگی ارزیابی می کند. شاخص کیفیت هوا پنج آلاینده کلیدی هوا را شامل دی اکسید نیتروژن، مونوکسید کربن، دی اکسید گوگرد، ذرات معلق و همین طور ازن سطح زمین را محاسبه می کند. با زیاد شدن شاخص های آلودگی هوا، درصد زیادتری از مردم احتمال دارد دچار عارضه های بهداشتی که ناشی از آلودگی هوا است بشوند.

مقادیر مشخصه های آلودگی هوا معمولا به شکل طیف هایی دسته بندی می شوند ، هر طیف با یک نام توصیفی، یک نوع کد رنگی و رهنمود هایی برای بهداشت عمومی تعیین شده است. مشخصه های آلودگی هوا در هر کشوری بر طبق استاندارد های ملی گوناگونی که دارند متفاوت هستند.در ادامه ی این مقاله از مقاله های مرک ایران به مطالعه ی طیف های شاخص آلودگی هوا خواهیم پرداخت .

بیشتر بخوانید : برای کسب اطلاعات از مواد شیمیایی سی دی اچ هند کلیک کنید.

طیف های شاخص آلودگی هوا

طیف های شاخص آلودگی هوا به شش دسته تقسیم می شوند که شامل موارد زیر هستند:

• طیف خوب یا good : مقدار AQI در این وضعیت ما بین دو عدد 0 و 50 است. در این وضعیت کیفیت هوا مناسب و رضایت بخش است و ریسک سلامتی آن پایین است. رنگ این وضعیت سبز است و در کشور ما وضعیت پاک نام دارد.
• طیف متوسط یا Moderate : مقدار AQIدر این وضعیت بین عددهای 51 و 100 است و کیفیت هوا در این وضعیت قابل قبول است. مقدار آلودگی در این وضعیت شامل تعدادی از افراد که جزو گروه های حساس هستند با ملاحظات ویژه ای همراه است. افراد حساس به ازن، دی اکسید نیتروژن و ذرات معلق، ممکن دچار مشکلات تنفسی شوند. وضعیت این طیف با رنگ زرد نشان داده می شود.
• طیف ناسالم برای افراد حساس یا Unhealthy for sensitive groups : در این وضعیت مقدار AQI بین عددهای 101 و 150 است. این وضعیت برای افرادی که در گروه های حساس قرار ندارند، مشکلی ایجاد نمی کند. افراد با بیماری های قلبی، تنفسی، کبد، کلیه و همین طور کودکان، اشخاص مسن و زنان باردار در گروه حساس و پر خطر قرار دارند و در این وضعیت نباید در شهر تردد کنند. این وضعیت با رنگ نارنجی نشان داده می شود.
• طیف ناسالم یا Unhealthy : مقدار AQI در این وضعیت بین 151 و 200 است و هر شخصی در این وضعیت ممکن است به سلامتی اش لطمه وارد شود. اشخاص حساس در این حالت بیشتر از دیگران در معرض آلودگی هوا قرار می گیرند. وضعیت این طیف با رنگ قرمز نشان داده می شود.
• طیف بسیار ناسالم یا Unhealthy Very : در این وضعیت مقدار AQI بین عددهای 201 و 300 قرار دارد و هشداری برای سلامتی محسوب می شود. این وضعیت افراد حساس و غیر حساس را درگیر می کند و با رنگ بنفش نشان داده می شود.
• طیف خطرناک یا Hazardous: در این وضعیت شاخص آلودگی هوا از عدد 300 بسیار بیشتر است و خطری جدی برای سلامتی محسوب می شود. شرایط این وضعیت اضطراری است و ممکن است هر فردی را دچار مشکل کند؛ رنگ این وضعیت خرمایی است.

مجموعه مرک ایران تامین کننده انواع مواد شیمیایی آزمایشگاهی و صنعتی برندهای مطرح جهان در اصفهان می باشد . برای دریافت پاسخ سوالات خود و مشاوره ی تخصصی در ارتباط با هریک مواد شیمیایی مانند مواد شیمیایی مرک آلمان ، شارلو و… با شماره ی بالا تماس بگیرید. مشاوران ما آماده ی پاسخ گویی به سوالات شما عزیزان می باشند .

روش ارزیابی شاخص آلودگی هوا

برای ارزیابی شاخص آلودگی هوا یا AQI باید غلظت یک ماده از آلاینده ها را که در طول یک دوره میانگین مشخص شده است را اندازه گیری کرد. این سنجش ها به وسیله ایستگاه هایی که برای پایش هوا یا در رابطه با مدل ها هستند انجام می شوند. غلظت های مواد آلاینده و همین طور مدت زمانی که وجود دارند بیانگر مقدار آلاینده ها در هوا است. با کاربرد پژوهش های اپیدمیولوژیک یا پژوهش همه گیر شناختی، مقدار هر آلاینده ارزیابی می شود.

آلاینده های موجود در هوا دارای قدرت یکسانی نیستند و ضریبی که برای تبدیل شدن غلظت آلاینده ها به AQI به کار می رود بسته به مدل آلاینده فرق می کند. خیلی از کشورها مقدار ذرات معلق، مونوکسید کربن، دی اکسید نیتروژن، دی اکسید گوگرد و ازن موجود در هوا را کنترل کرده و شاخص آلودگی هوا را بر طبق آن ها ارزیابی می کنند.

بیشتر بخوانید : برای کسب اطلاعات از تجهیزات آزمایشگاهی فانک ژربر کلیک کنید.

عارضه های بهداشتی حاصل از آلاینده های هوا

عارضه های بهداشتی که مرتبط با آلاینده ها و شاخص آلودگی هوا است شامل این موارد می باشد:

1. ذرات معلق در هوا : ذرات معلق به صورت مایع و جامد در هوا پراکنده شده است و این ذرات به صورت سه نوع درشت، ریز و خیلی ریز تقسیم شده اند. این ذرات باعث بیماری های قلبی و ریوی می شوند.
2. آلاینده دی اکسید گوگرد : این آلاینده گازی بدون رنگ و غیر قابل انفجار است که بویی خفه کننده دارد. دی اکسید گوگرد وزنی دو برابر هوا دارد و از آلاینده های مهم است که باعث باران های اسیدی می شود. بیماری های ناشی از این عارضه شامل کم شدن سیستم دفاعی ریه، نارسایی تنفسی و بیماری های قلبی را نیز تشدید می کند.
3. آلاینده ازن : این گاز از ترکیب سه اتم اکسیژن به وجود آمده که اکسید کننده ای قوی است. این آلاینده ثانویه هوا است که به صورت مستقیم در هوا پخش نمی شود. این ازن به عنوان ازن بد در سطح زمین است و باعث عارضه هایی مانند حمله های آسم، سرفه و همین طور درد قفسه سینه می شود.
4. آلاینده مونوکسید کربن : گازی بدون رنگ و بو است که از احتراق ناقص زغال و سوخت هایی که فسیلی هستند حاصل شده است. استنشاق این گاز سمی است و باعث می شود بافت های بدن از اکسیژن محروم شوند. غلظت زیاد این آلاینده در بدن موجب تغییرات در فیزیولوژیک و پاتولوژیک شده و مرگ را به دنبال دارد. این گاز باعث عارضه های قلبی و عروقی، سقط جنین و ناهنجاری در رفتارهای عصبی می شود.
5. آلاینده دی اکسید نیتروژن : این آلاینده سمی است که از گازهای خودرو، اتوبوس و کامیون پخش می شود. این گازی نوعی خورنده و اکسیدان قوی است که از لحاظ فیزیولوژیکی دستگاه تنفسی تحتانی را تحریک می کند. مواجه شدن با این گاز باعث کم شدن کارایی ریه و همین طور عارضه برونشیت در کودکان می شود.

سوالات متداول

1_ شاخص آلودگی هوا را تعریف کنید؟ معیار سنجش آلودگی هوا است و آلودگی هوا را به صورت روزانه و با توجه به طیف هایی که دارد گزارش می کند.

2_ طیف های شاخص آلودگی هوا را نام ببرید؟ خوب، متوسط، ناسالم، بسیار ناسالم و طیف خطرناک.

3_ آلاینده های هوا را نام ببرید؟ ازن، ذرات معلق، دی اکسید گوگرد، دی اکسید نیتروژن و مونوکسید کربن.